Hanzesteden Kampen en Zwolle liggen aan misschien wel onze mooiste rivier. Hou die aan je rechterhand – via de dijk en de route wijst zich vanzelf. In de Vreugderijkerwaard wandel je over drassige paadjes door nieuwe natuur.

INFORMATIE WANDELROUTE KAMPEN – ZWOLLE

• Lengte: 21 km.
• Start: Station Kampen.
• Eindpunt: Station Zwolle.
• Markering: Routebeschrijving, valt samen met wandelnetwerk IJsseldelta: oranje knooppunten, verschillend gekleurde pijlen.
• Horeca: Kampen: centrum. ‘s-Heerenbroek: Theehuis bij ‘t Zalkerveer, Veecaterdijk12a, zalkerveer.nl. Zwolle: centrum.

ONDERWEG LANGS WANDELROUTE KAMPEN – ZWOLLE

Bumpers tegen botsingen | Tussen station en stad Kampen wordt de IJssel overspannen door de beroemde ‘Gouden Wielenbrug’. Bij werkzaamheden onder de brug (project Ruimte voor de Rivieren) werden houten palen van haar voorgangers gevonden. Ooit brak de eerste brug, een houten tolbrug, door op drift geraakte ijsschotsen, nu worden botsingen voorkomen door vijf schanscaissons, een soort reusachtige bumpers waarvan de punten boven het water uitsteken.

25 miljoen kruiwagens zand | Het waren angstige dagen in 1995: extreme hoogwaterstanden met grote evacuaties tot gevolg. De maat was toen vol, de IJssel moest meer ruimte krijgen. Daarom werd tussen Kampen en Zwolle haar zomerbedding verlaagd, een hoogwatergeul gerealiseerd en de rivierbodem twee meter afgegraven. Dat leverde 25 miljoen tot de rand gevulde kruiwagens zand op.

Zo ben ik van binnen | Hoog op de dijk ligt het kerkje van Wilsum. Een dorp – pardon stad – in de bocht van de rivier, waar dijkbewoners regelmatig reeën zien scharrelen. Niet zo gek dat de IJssel veel mensen ontroert. Zoals schilder Jan Voerman (1857-1941), beroemd om zijn ‘echte Voermanluchten’ – een soort gefotoshopte wolkenluchten met een flinke vleug drama. Voerman: ‘Ach, weet je, die wolken zijn in werkelijkheid nooit zo, zo ben ik van binnen.’

Meeliften op het water | Een zee van gras rondom. Een ooievaar hoog op haar nest. Dit is Scherenwelle, waar de route bijna dóór de IJssel loopt. De zwarte stern broedt hier op vlotjes tussen de bladeren van de gele plomp. Otter en bever duiken onder zodra je naar ze op zoek gaat. Ieder jaar worden de weilanden door de IJssel overspoeld. Hier mág het, want alleen zo kan de kievitsbloem haar zaden verspreiden. In het gras het spoor van schapen. De route gaat erachteraan.

Eeuw na eeuw, dijk na dijk | Wilsum heeft 900 inwoners, een piepklein haventje en een schaatsbaan in de uiterwaarden. Het land voelt hier lekker boers aan – slootjes, knotwilgen, ganzen – de strijd tegen het water lijkt ver weg. Maar dat is schijn. Wilsum is gebouwd op een rivierduin op de plek waar de IJssel sterk stroomt door de scherpe bochten. Dijk na dijk legde Wilsum aan. Verstevigde ze. Versterkte ze. Legde ze opnieuw aan na een doorbraak.

Hang ze in de IJssel | Tussen de rietzomen, hooilanden en oude rivierlopen tjokvol vogels lijkt de drukte van Zwolle nog ver weg. De Koppelerwaard is een belangrijk weidevogelgebied met vooral veel grutto’s en kieviten. Kloppende, warme voeten? Hang ze even in de IJssel, biedt Staatsbosbeheer aan.

[6] Even zitten | Op de Veecaterdijk bij ‘s-Heerenbroek staat een bankje. Eraan voorbij lopen is een hele kunst. Het uitzicht is geweldig. En dan is ‘s-Heerenbroek niet eens te zien, het lintdorp achter je, ingeklemd tussen de bochten van de IJssel en de hoekige percelen van de polder. De boerderijen staan er op eeuwenoude terpen, om huis en haard te behoeden voor overstromingen. Het is het geboortegehucht van Jan Pelleboer, de aartsvader van de Nederlandse weersverwachting (1924-1992). ‘De verwachting was goed, maar het weer hield zich er niet aan’ was een van zijn beroemde uitspraken. Tip: in museum De Kroon (Zwolseweg 79, museumdekroon.nl) weten ze alles over Jan én over de koninklijke familie.

Klazien en carrotcake | Vanaf ‘s-Heerenbroek vertrekt het veer naar Zalk. Bij natuurliefhebbers geliefd om de zachthoutooibosjes, bij oudere Nederlanders om Klazien (1919-1997), het ‘kruidenvrouwtje’ die de natuur als een door God geschonken medicijnkast zag en voor ieder kwaaltje een helend kruid wist. Het theehuis bij het Zalkerveer (zalkerveer.nl) heeft een terras waar de huisgemaakte carrotcake smaakt als het uitzicht: fantastisch!

Niet zómaar een brug| Wandelaars kunnen de sierlijke brug nemen naar de Vreugderijkerwaard, een lap opgewaardeerde en nu dynamische natuur. De brug is een overstroombare brug in de vorm van een vliegtuigvleugel met een duurzame leuning die is geïmpregneerd met azijn. Aan de overzijde ook een vogelkijkhut. In de winter kun je duizenden kol- en brandganzen voorbij zien trekken en boven de rietlanden jaagt de bruine kiekendief.

Kompassla en moerasandoorn |Project Ruimte voor de Rivier heeft nog iets anders opgeleverd dan ruimte: nieuwe natuur. Ook hier in de Vreugderijkerwaard. Het natuurgebied was al waardevol vanwege stroomdalplanten als bevertje, sikkelklaver en blauwe bremraap. Nu vind je er ook watergentiaan, veldsalie, tijm, fonteinkruid, knikkende distel, sikkelklaver, kattenstaart, late stekelnoot, kompassla, moerasandoorn en wilde bertram. Ooit van gehoord? In de lente en zomer is de waard luilekkerland voor vlinders en insecten, in het najaar voor de putters die snoepen van de zaden.

Wandel en handel | Uitgewaaid? De klonten aarde afgestampt? Dan moet het er maar van komen … het groen achterlaten en de drukte van Zwolle in. Nog een laatste park, stadsbos Spoolderbos, en de stad overspoelt je. De Hanzestad heeft een prachtig historisch centrum met ‘moetjes’ als de Broerenkerk (tot de nok volgepakt met boeken), de Fundatie (kunst!), de oeroude Peperbus, de Sassenpoort en heel veel winkeltjes, want ook Zwolle is een stad van de handel.

! Klik pijltje naar links in de titelbalk om terug te keren naar de website.