7250 km langs de Noordzeekust
De North Sea Cycle Route is een 7250 kilometer lange fietsroute langs de kust van de Noordzee. De route voert door Nederland, België, Frankrijk, Engeland, Schotland, Noorwegen, Zweden, Denemarken en Duitsland. Op deze monstertocht fiets je door nationale parken, langs baaien en stranden, oude vuurtorens en stoere vissersdorpen, over kliffen, door valleien en langs handenvol interessante steden.
Wat en hoe lang is de North Sea Cycle Route? De North Sea Cycle Route (NSCR) of EuroVelo 12 (EV12) is een grensoverschrijdende fietsroute van ongeveer 7250 km, aldus de officiële site van Eurovelo.
Door welke landen loopt de North Sea Cycle Route? De NSCR volgt de Noordzeekust van acht landen: Nederland, België, Frankrijk, Groot Brittannië (Engeland en Schotland), Noorwegen, Zweden, Denemarken en Duitsland.
Hoe is de markering? En is de gps-track te downloaden? De bewegwijzering verschilt van land tot land omdat gebruik wordt gemaakt van nationale netten van lange-afstandsfietsroutes. Veel gebruikt symbool is een blauwe ondergrond met daarop een cirkel van gele sterren rondom het cijfer 12. Soms als extra aanduiding meeliftend op de markering van lokale/regionale/landelijke routes.
Delen van de route zijn nog in ontwikkeling: ze moeten nog bewegwijzerd worden of zelfs uitgestippeld achter het bureau; andere delen zijn al voorzien van een kwaliteitskeurmerk. Een overzicht van het traject plus de status van de deeltrajecten staan op de site van Eurovelo, evenals de downloadbare gpx-track van de complete North Sea Cycle Route. Je kunt er ook de tijden van de pontjes en ferries raadplegen en nog veel meer.
Wat is het globale routeverloop van de North Sea Cycle Route?
Met de klok mee en startend in Nederland volgt de NSCR onze kustlijn van Wijk aan Zee in het noorden tot over de Zeeuwse eilanden, voert daarna langs de kust van Vlaanderen, steekt bij De Panne de grens over naar Frankrijk waar de route vanaf Calais oversteekt naar Dover. Nederland, België en Frankrijk vormen bij elkaar een mooie opwarmer voor de ‘miles to come’: in Groot-Brittannië [https://www.oppad.nl/fietsen-engeland-north-sea-cycle-route] en aansluitend Noorwegen is de North Sea Cycle Route beslist geen makkie. Vanaf Dover volgt de NSCR de oostkust van Engeland en steekt bij Berwick-upon-Tweed de grens over naar Schotland. Vanaf Berwick kun je het nieuwe NSCR-traject via het binnenland (Innerleithen) naar Edinburgh volgen, of het oude kusttraject aanhouden. In het uiterste noorden van Schotland, bij John O’Groats, steekt de NSCR over naar de Orkney Islands en door naar de Shetland Islands. Vanaf Lerwick maak je de oversteek naar Bergen in Noorwegen.
Vanaf Bergen voert de route zuidwaarts langs de Noorse kust, steekt bij Horten het Oslofjord over naar Moss, waarna de NSCR langs de westkust afzakt naar Svinesund in Zweden. Via Göteborg zak je af naar Halmstad waar je met de pont oversteekt naar Grenå, oost-Jutland, Denemarken. Van hier fiets je noordwaarts naar Skagen, zakt dan langs de Deense westkust af naar Rudbøl waar je de Deens-Duitse grens oversteekt naar Rosenkranz.
In Duitsland volgt de NSCR maar voor 1/6 deel de kust. Vanaf Rosenkranz voert de fietsroute zuidwaarts naar Hamburg en vandaar via Cuxhaven en Bremerhaven naar (Bad) Nieuweschans bij de grens met Nederland waar hij via de Waddenzeekust en de Afsluitdijk uitkomt bij Wijk aan Zee en dan langs de kust afzakt. De cirkel is rond.
Wat zijn de mooiste trajecten van de North Sea Cycle Route…
… in Nederland?
Ondanks landschappelijke geweldenaren Groot-Brittannië, Noorwegen en Zweden wordt Nederland toch ook gewaardeerd door NSCR-fietsers, waaronder de hilarische Josie Dew die met man en kids onze kust trotseerde. Liefhebbers roemen onze variatie aan landschappen: polders met vergezichten, kleurige bloembollenvelden, fraaie duinen, vriendelijke dorpen en beschermde natuurgebieden zoals de Nationale Parken Lauwersmeer en Zuid-Kennemerland, het Noordhollands Duinreservaat en het omvangrijke Nationaal Park Hollandse Duinen i.o. dat de bijna 50 kilometer lange kuststrook tussen Hillegom en Hoek van Holland omvat. Ook indruk maken de Deltawerken en het industriële havengebied van Rotterdam. Een energievreter is de Afsluitdijk: 32 kilometer stoempen langs langsrazend verkeer. Tot 2025 (en misschien zelfs jaren langer zal de dijk deels afgesloten zijn voor fietsers en zul je deels per bus het Ijsselmeer moeten oversteken. Horror of hoera?
…. in België en Frankrijk?
Het traject van de North Sea Cycle Route door België doet alleen de kust van Vlaanderen aan. De NSCR biedt hier misschien minder variatie dan in Nederland, maar meer contrast: van het wonderschone natuurgebied Het Zwin – ‘internationale vogelluchthaven’ – tot populaire badplaatsen als Knokke-Heist, Oosteinde, Zeebrugge, De Haan en Nieuwpoort, waarvan enkele met ontsierende hoogbouw. Onder de highlights van de zuiderburen valt ook hun keuken, dus aanleggen, drinken en eten maar, want na het korte, vlakke traject (60 km) door Frankrijk begint aan de overzijde van Het Kanaal het grote werk: de hills en cliffs van Engeland en Schotland.
… in Engeland?
In Engeland slingert de North Sea Cycle Route van zuid naar noord langs spectaculaire kliffen en uitgestrekte stranden. Landinwaarts fiets je door (soms woest) golvend heuvelland, langs groene weides, fraaie velden en moeraslanden. Meer naar het noorden lonken ook imposante kastelen, landhuizen en stormvaste vuurtorens.
Indrukwekkende highlights op de route zijn de vele (ruïnes van) kastelen, zoals die van Framlingham, Scarborough, Bamburgh, Tynemouth Castle en Warkworth. Ook imposant: de Humber Bridge, een van de langste hangbruggen (2200 m) ter wereld, waarmee je de rivier de Humber oversteekt naar Hull.
Onderweg langs de kust zullen de Britten je enthousiast op hun favoriete trajet wijzen: Scarborough – Saltburn-by-the-Sea vanwege de spectaculaire kliffen, sprookjesachtige baaien en smokkelaarsdorpen als Ravenscar, Robin Hood’s Bay, Whitby (met Whitby Abbey), Sandsend en Staithes. Of de kilometers tussen Amble en Berwick-upon-Tweed waar de route dicht langs de kust door de Northumberland Coast ANOB (Area of Natural Outstanding Beauty) voert met onderweg Warkworth Castle, haringdorp Craster, kasteel Bamburgh, Holy Island, en dat prachtige schapenpaadje dwars door het helmgras zo Berwick-upon-Tweed in, op de grens met Schotland.
Vanaf het fantastische Edinburgh (Edinburgh Castle, the Royal Mile, ondergrondse stad, Arthus’s Seat, studenten, kunstenaars, festivals, Portobello Beach) steek je de Firth of Forth over via de Forth Bridge, een ikonische rode hangbrug, met spectaculair uitzicht over de monding van de Forth en twee parallele bruggen. Er volgen heuvels, rivieren en talloze ‘lochs’ met als afsluiting de oversteek naar de dunbevolkte Orkney en Shetland Eilanden.
…in Noorwegen?
In Noorwegen voert de NSCR door indrukwekkende berglandschappen, door boerenland met eeuwenoude kerkjes en langs stranden met fotogenieke vuurtorens. Maar dé trekpleisters op de route zijn de spectaculaire fjorden, zoals de beroemde Geirangerfjord en Nærøyfjord.
Op weg naar Stavanger gaat het langs de ruige kust hoppend van eiland naar eiland. Je komt door de mooie havenstad Haugesund en fietst over indrukwekkende bruggen en door bossen met fantastische meren, zoals het Tysdalsvatnet-meer. Blikvangers op weg naar Kristiansand zijn het stadje Feda vanwege het bergdecor en ook Mandal, de zuidelijkste stad van Noorwegen met witte huizen en voor de kust talloze rotseilandjes, fjorden en meren. Tussen Kristiansand en grensplaats Svinesund is het smullen op het traject langs het Oslofjord, met mooie steden als Lillesand, Grimstad en Tønsberg, de oudste stad van Noorwegen.
… in Zweden?
Vanaf Svinesund gaat de North Sea Cycle Route zuidwaarts langs de Zweedse kust en door glooiende bossen in het binnenland. Opletten want even voorbij Tanumshede zijn rotstekeningen uit de bronstijd gevonden. Een van de highlights, net als de kustplaasten Hamburgsund en Lysekil. Over de indrukwekkende Tjörnbrücke gaat de NSCR richting Göteborg, een eeuwenoude vissersstad, nu de stad van Volvo én van wonderschone uitzichten op een archipel van tientallen rotseilandjes. Bij schiereiland Kungsbacka liggen Särö, een 20e-eeuws high society-oord en Gottksär, getipt door NSCR-fietsers om de frambozencake van Jönssons Konditori. Ook zien/doen: Fjärås Bräcka, een vier kilometer lange, 500 meter brede ijsrugformatie met fietspad; de 100 rechtopstaande stenen op de historische Li begraafplaats en Tjolöholm kasteel. Wie niet bij Varberg de ferry naar Grenå/Denemarken neemt, maar in Halmstad passeert ook nog het fort van Varberg, het middeleeuwse Falkenberg, het charmante dorpje Steninge en het populaire Tylösand-strand.
… in Denemarken?
Na al dit natuurgeweld kunnen je ogen in Denemarken even op adem komen. Denk je. Want lijken de fjorden hier meer op rivieren, de kust is een plaatje. Voorbij havenstad Saeby (vakwerkhuizen) en Frederikshaven (mooie uitzichtheuvels plus een superafdaling) voert de route door pittoreske duinen naar Skagen, een kuststadje op het noordelijkste puntje van Denemarken met een verweerde vuurtoren. Vanaf Skagen kun je bij vloed botsende stromen van de Noordzee en de Oostzee zien. Zuidwaarts fietsend naar Lønstrup komt de NSCR langs Råbjerg Mile, het grootse wandelende duin van Noord-Europa, met een oppervlak van ca 1 km² en een hoogte van 20 meter. Direct na Lønstrup passeer je Lønstrup Klif met Ruberg Knude-vuurtoren, die langzaam kopje onder gaat in het zand. Alsmaar zand en meer zand, ook bij Thorsminde waar de North Sea Cycle Route langs de duinen, kliffen en meren van het betoverende Thy National Park voert en je balanceert op smalle stroken land die zee, fjorden en meren scheiden. Na het kilometerslange zandstrand van Henne Strand komt het grote beeld ‘Man by the Sea’ bij Esbjerg in beeld. Dat is op slecht een paar uur fietsen van de mooie middeleeuwse stad Ribe. Net voor de Duitse grens ligt het mooie stadje Tønder, met Zeppelinmuseum.
… in Duitsland?
Hier voert de route voor 40% langs de kust en voor 60% door het binnenland. Er zijn nogal wat interessante steden en rivieren onderweg, maar smaakmaker zijn de wadden waar je de lange grasdijken deelt met honderden schapen en vanuit observatiehutten het vogelgeweld op de wadden kunt gadeslaan. Büsum is de toegangspoort tot Nationaal Park Waddenzee, een stop waard, evenals metropool Hamburg waar de route uitkomt bij Landungsbrücken, nu een hectisch kruispunt, vroeger de plek van een terminal waar passagiers aan boord gingen van zeeschepen. Andere stoere havensteden als Cuxhaven en Bremerhaven vertragen het tempo, net als de vele mooie stranden bij Wilhelmshaven. Ook mooi zijn de vele dorpen met rietgedekte huizen, het Gödens-kasteel, de Kaiser-Wilhelm-brug en de monumentale haven van Hooksiel. Over een kilometerslang, vlak fietspad langs de Eems bereik je Duits-Nederlandse grensplaats Bad Nieuweschans.
Wat zijn de zwaarste trajecten van de North Sea Cycle Route? En is de route verhard/onverhard?
Zoals gezegd zijn de kilometers door Nederland, België en Frankrijk hooguit een opwarmer voor de pittige kilometers overzee. In Engeland begint de route licht glooiend, met alleen een paar heuvels bij Whitby. Maar het is makkelijker geschrefven dan gedaan, want Britse klims zijn meestal kort maar krachtig. Een pittige klim is die vanaf de baai van Staithes terug de klif op. De langste op het traject Berwick-upon-Tweed naar Edinburgh door het binnenland (via Innerleithen). De ondergrond is overwegend verhard, op enkele trajecten over wandelpaden door duin- en natuurgebieden na.
Behalve enkele pittige klims en onverharde kilometers en relatief veel ‘barrieres’ zoals lastige hekjes (de beruchte ‘kissing gates’) heeft Engeland ook fantastische cindertracks (paden op oude spoorwegen) zoals: Scarborough-Whitby, Saltburn-Marske, Middlesbrough-Sunderland, en verder noordelijk ook cindertrack Haddington-Longniddry, maar dan ben je al in Schotland, waar ‘some elevation gain is waiting for you on all stages’. Kortom: reken in Schotland op pittige kilometers door een uitgestrekt, ruig en verlaten terrein van overwegend groene heuvels. Langs de hoge kust naar John O’Groats doorsnijdt de NSCR riviermondingen – een van de stevigste trajecten van de Schotse NSCR.
Het Noorse deel van de North Sea Cycle Route gaat door voor een zware tocht waarvoor een goede conditie vereist is. Grote delen van de route gaan vlak langs de (fjorden)kust met fikse (lange en/of steile) beklimmingen, met name tussen Egersund en Kristiansand. Sommige delen zijn zo ruig dat een mountainbike de beste (maar niet enige) optie is. Deze uitdagende, onverharde trajecten – ‘de mooiste van de route’, volgens ervaringsdeskundigen – kent enkele korte stukken die zo steil zijn (bv tussen Arendal en Risør) dat je de fiets moet duwen. Noorwegen heeft een goed ontwikkelde infrastructuur (waar het landschap dat toelaat), ook voor fietsers. De North Sea Cycle Route is uitgestippeld over een mix van prima fietspaden, stille (land)wegen en doorgaande autowegen.
NB Niet-kampeerders moeten goed plannen: op ‘bergtrajecten’ is er soms geen onderdak gedurende meer dan 40 km.
De NSCR door Zweden is minder zwaar dan door Noorwegen. Tussen Svinesund en Stenungsund, ca 17 km ten noorden van Göteborg, is de route het pittigst: op trajecten van 60 – 80 km fietsen zul je 650 – 750 hoogtemeters stijgen. Rond Göteborg vlakt de route af tot ca 300 – 350 hoogtemeters per dag, en zo door tot de grens met Denemarken.
Van Noorwegen via Zweden en Denemarken naar Duitsland neemt de zwaarte van de North Sea Cycle Route af. De Deense NSCR is overwegend glooiend, maar kent ook enkele pittige stukken: het zijn de kilometers over het strand – ondermeer na het kustplaatsje Lokken, even voorbij Skagen – en daar de fietspaden bedekt zijn met een dikke laag grind. Door Thy National Park voert een dam tussen de zee en een meer of fjord. De dam kan zijn ondergestoven. En tussen Thorsminde en Henne Strand fiets je over smalle landstroken en overharde stukken, wat ook pittig kan zijn. De route gaat bijna volledig over verharde ondergrond.
De North Sea Cycle Route vlakt steeds verder af. Wat er aan heuvels is overgebleven is nauwelijks de moeite: door Duitsland is ze hooguit licht glooiend. Het zwaarst is de route tussen Hemmoor en Bremerhaven met 230 m stijgen. De overige dagen ligt dat tussen de 70 en max 170 m.
Waar kun je overnachten/eten inslaan?
De North Sea Cycle Route voert nooit dagen achtereen door onherbergzaam, onbewoond terrein; het overgrote deel van de route is te plannen van bewoonde wereld naar bewoonde wereld, al is die bewoning hier en daar schaars en kunnen tussenliggende trajecten ruig en eenzaam zijn. In Noorwegen mag je wildkamperen. Dat kan goed van pas komen, want op ‘bergtrajecten’ is er soms geen onderdak gedurende meer dan 40 km.
Lees het routeverloop in zijn geheel door voordat je op pad gaat, zodat je onderweg niet voor verrassingen (geen winkel, geen accommodatie, geen veerdienst, etc) komt te staan. Het is verstandig om voor één of meer dagen (afhankelijk van je dagafstand) extra eten mee te nemen. Fietspech, een gemiste pont, tegenwind, een blessure, van alles kan je planning in de war gooien.
Voor overnachtingstips per land zie de site van Europafietsers.
Wat is het beste seizoen? | Voor Nederland, België, Frankrijk, Denemarken en Duitsland zijn dat de maanden mei t/m september, soms zelfs oktober als er rustig weer op komst is. Voor Noorwegen is de periode korter. De Noorse zomer eindigt officieel half augustus. Ferries maar ook campings kunnen gesloten zijn.
FACTS & FIGURES PER LAND
Nederland
Lengte: 660 km
Zwaarte: 1190 m stijgen, 1190 m dalen
Markering: North Sea Cycle Route valt vanaf Nieuweschans via de Afsluitdijk naar Den Helder samen met de LF10 (Waddenzeeroute; tussen Den Helder en Sluis met de LF1 (Noordzeekustroute).
Traject: van Bad Nieuweschans naar Cadzand waar je de grens oversteekt naar Het Zwin in België.
België
Lengte: 80 km
Zwaarte: 180 m stijgen, 180 m dalen
Markering: De NSCR/EuroVelo 12 valt in België samen met de EuroVelo 4 (Central Europe Route).
Traject: Van natuurgebied Het Zwin tot De Panne, waar je Het Kanaal oversteekt naar Dover.
Frankrijk
Lengte: 60 km
Zwaarte: 40 m stijgen; 40 m dalen
Markering: De North Sea Cycle Route valt in Frankrijk samen met de EuroVelo 4 (Centraal Europa Route) en de Vélomaritime.
Traject: Het Franse deel loopt van de Belgische grens bij De Panne naar Calais, waar je op de ferry naar Dover (GB) kunt stappen.
Engeland
Lengte: 1089 km
Zwaarte: 5610 m stijgen, 5590 dalen
Markering: de route valt grotendeels samen met de NCN-1, de National Cycle Netwerk route 1. Die valt korte trajecten, zoals tussen Hull en Bridlington, weer samen met NCN-66.
Traject: van Dover naar Edinburgh.
Klik naar het verhaal over de fietstocht Hull (Engeland) – Edinburg (Schotland).
Schotland
Lengte: 1422 km
Zwaarte: 12.270 stijgen; 12.270 dalen
Markering: NCN1.
NB Voor de (verouderde) kustroute van Berwick-upon-Tweed naar Edinburgh volg je route ‘76’ (markering slecht zichtbaar/afwezig, want niet onderhouden > download de route op je mobiel).
Traject: van Berwick-upon-Tweed naar Lerwick op de Shetland Eilanden vanwaar je oversteekt naar Bergen, Noorwegen.
Bijzonderheden: plan je trip bijtijds, ook ivm de ferries. In de zomer varen die maar enkele keren per week naar de Orkney en Shetland Eilanden.
Noorwegen
Lengte: ca 1200 km
Zwaarte: 13.280 stijgen; 13.280 dalen
Traject: van Bergen (west-Noorwegen) via Kristiansand (zuid) naar Horten, ferry naar Moss, en door naar Svinesund waar je de grens oversteekt naar Zweden.
Markering: De North Sea Cycle Route valt in Noorwegen grotendeels samen met de nationale fietsroute 1, de Kystruta (Kustroute). Tussen Bergen en Kristiansand wordt de route aangeduid als ‘North Sea Cycle Route’; tussen Kristiansand en Larvik als ‘Archipelago Route’ en tussen Larvik en Horten als ‘Oslofjord’.
Bijzonderheden: De grootste bruggen op de route hebben voet- en fietspaden. Sommige fjorden steek je over met een veerboot, speedboot of bus. Er zijn ook tunnels langs de route. Sommige zijn toegankelijk voor fietsers, waar dat niet het geval is, maakt de route een omweg of moet je met de bus, zoals door de autotunnel Tau – Stavanger.
Je maakt gebruik van vele ferries. Let op, sommige ferries leggen lange afstanden af (> 25 km), hou hier rekening mee tijdens planning. Officieel eindigt in Noorwegen de zomer half augustus. Mogelijk dat ferries hun vaarrooster dan aanpassen (geen of minder vaarten).
In Noorwegen mag je wildkamperen. Niet-kampeerders moeten goed plannen: op ‘bergtrajecten’ is er soms geen onderdak gedurende meer dan 40 km.
Zweden
Lengte: ca 380 km
Zwaarte: 2880 m stijgen; 2920 m dalen
Traject: van Svinesund langs de westkust via Göteborg naar Halmstad voor de ferry naar/van Grenå in Denemarken.
Denemarken
Lengte: 802 km
Zwaarte: 2060 m stijgen, 2060 m dalen
Markering: Van Grenå naar Skagen valt de North Sea Cycle Route samen met
Denemarkens Nationale Route 5; tussen Skagen en de grens met Duitsland met de
nationale route 1.
Duitsland
Lengte: ruim 930 km
Zwaarte: 1350 m stijgen, 1350 m dalen
Markering: In Duitsland valt de North Sea Cycle Route volledig samen met de D-Route 1.
